Cumhuriyetin İlk Kadın Astronomu: H. Nüzhet Gökdoğan

Nüzhet Gökdoğan 14 Ağustos 1910’da İstanbul’un Fındıklı mahallesinde dünyaya geldi. Babası Atatürk’ün silah arkadaşlarından Mehmet Zihni Toydemir annesi Nebihe Hanımdır. Nüzhet Gökdoğan Erenköy Kız Lisesi’nde ki eğitimini tamamladıktan sonra Matematik-Fen lisansı yapmak üzere Atatürk’ün emriyle Fransa’ya gönderilmiş ,Lyon Üniversitesi’nde matematik lisansını tamamlamıştır. 1934’te Paris Üniversitesi’nden “Diplome d’Etudes Supèrieures” sertifikasını almış, bir süre Paris Rasathanesinde staj yaptıktan sonra yurda dönmüştür.

   O yıl Üniversite reformuyla İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi’nde kurulan Astronomi Enstitüsüne 29 Eylül ‘de İlk Türk doçent olarak atanmıştır. 1936 yılında üniversite bahçesine küçük bir gözlemevi kurulması için çalışmıştır. 1937 yılında doktora tezini yazmıştır. Freundlich yönetiminde yazılan bu tez İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi’nin kayıtlarında ki bir numaralı doktora tezidir.(Contributions aux Recherches sur I’existence du’une Matiere Obscure Interstellaire Homogène Autour du Soleil, Güneş’in etrafında yıldızlararası karanlık homojen bir maddenin mevcudiyetine dair araştırmalar) 1 Aralık 1948’de Fen Fakültesi’nin teklifi ile profesörlüğe yükselmiş ve Fakülteyi temsil etmesi için üniversite senatörü olmuştur. Türk Matematik Derneği’nin ve Türk Üniversiteli Kadınlar Derneği’nin kurucuları arasındadır. Gökdoğan’ın lise astronomi eğitimine de büyük katkıları olmuştur. “Astronomi” adıyla liseler için ders kitabı ve yine “Kozmografya” kitabı hazırlamış ayrıca Lütfi Biran ve Nazım Terzioğlu ile birlikte “Liseler İçin Cebir Temrinleri” adlı tercüme ettikleri kitabı vardır.  23 Haziran 1954’te Fen Fakültesi dekanlığına seçilmiş, aynı yıl Türk Astronomi Derneği  kurucuları arasında yer almış ve 20 yıl derneğin başkanlığını yapmıştır. Görev yılları sürecinde Fransa, İsviçre, İtalya da ki rasathanelerle ortak program geliştirmiştir. Bir çok kongre ve sempozyuma katılmış ,kendisi de 1971 yılında Türk ve Balkan astronomlarının katıldığı “Kepler Sempozyumu” nu , 1978 yılında ikinci kez dekanlığa seçildikten sonra da Türk ve bazı yabancı astronomların katıldığı 2’nci Ulusal Astronomi Kongresi’ni düzenlemiştir. 1980 yılında emekli edilse de o çalışmalarına ara vermemiş, kongrelere katılıp tebliğ vermeye devam etmiştir. Gökdoğan 23 Nisan 2003 yılında hayata gözlerini yummuştur.